İşitme Engelinin Neden Olduğu Sorunların Giderilme Yolları

İşitme engelli çocukların konuşmada kullandıkları organlarında ve dil öğrenimini engelleyecek ikinci bir sorunları olmamasına rağmen, özellikle dil öncesi edinilen duyu-sinirsel işitme kaybı nedeniyle konuşmaya dayalı dil edinimi ve kullanımı önemli ölçüde etkilenebilecektir. Özellikle ileri ve çok ileri derecede işitme kayıplı çocuklar, akustik uyaranları yeterli düzeyde ya da hiç algılayamamaları sonucu dinleme basamaklarını yeterince geliştirememektedirler. Bunun sonucunda da konuşma üretimleri farklılaşmakta ya da hiç konuşmamaktadırlar. Bir diğer deyişle bu çocukların bazıları normal ya da normale yakın konuşabilirken, diğerleri konuşmaya dayalı dilin dilbilgisel, sesbilgisel ve sesçil boyutlarındaki aksamalar nedeniyle ya anlaşılması çok zor ya da işiten toplum tarafından kabul görmeyen konuşma özellikleri edinmektedirler. Ancak şu da bir gerçektir ki erken tanı ve cihazlandırma ile uygun eğitim ortamları ve yaşantıların düzenlenmesi, işitme engelli çocukların konuşmaya dayalı dil edinimlerini önemli ölçüde etkilemektedir. 

Günümüzde işitme engelli çocuklara konuşmaya dayalı iletişim becerisi kazandırmayı hedefleyen yaklaşımlar, işitmezliğin neden olduğu sorunları ancak işitme kalıntısının en yoğun ve uygun biçimde kullanılarak, uygun eğitim ortamlarında ve uygun yaşantılarla desteklenerek aşılabileceğine inanmaktadır. Bu yaklaşımlar iki temel düşünce üzerine kurulmuştur:

1. İşitme engelli çocuk da işiten çocuklar gibi, ana dilini doğal yollardan edinebilir.

2. İşitme engelli çocuk, anadilini edinirken işitme kalıntısını kullanabilmektedir 

 İşitme engelli çocuklar arasında tam (total) işitme kaybına sahip olma oranı çok düşüktür.

ilk odyolojik testler sonucunda işitme kalıntısına rastlanmayan çocukların bile uygun işitme cihazları ile donatılıp doğru işitme ve dinleme eğitimi verilmesi sonucunda, akustik sinyalleri algılamalarının gelişeceğini ve işitsel yaşantıları artıkça işitme kalıntılarını kullanarak ayırt etme, tanıma ve anlama becerilerinin gelişerek anadillerini edinebileceklerini belirtmiştir.

Kaynak: İşitme Engelli Çocukların Konuşma Edinimi Eğitiminde Dinleme Becerilerinin Önemi *M. Cem GİRGİN